O funkcjonariuszach publicznych mówi się dużo. Często jednak bez zrozumienia pojęcia, kim jest funkcjonariusz publiczny, wiele osób myśli o osobach publicznych. Faktem jest, że funkcjonariusze publiczni pełnią służbę publiczną, społeczną. Działając na rzecz dobra społeczeństwa, mają do wykonania określone obowiązki. Lekarze to grupa zawodowa, która podlega szczególnej ochronie prawnej. Dlaczego?
Funkcjonariusz publiczny – kto to jest?
Funkcjonariuszem publicznym jest każda osoba, która z uwagi na pełnione społecznie role, posiadane kompetencje lub pozycję zawodową posiada uprawomocnione prawnie szczególne przywileje, które zapewniają dodatkową ochronę prawną, ale jednocześnie szczególną odpowiedzialność karną. Funkcjonariuszami publicznymi są osoby będące pracownikiem administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego, chyba że pełnią wyłącznie czynności usługowe.
Funkcjonariusz publiczny – definicja
Definicję funkcjonariusza publicznego określa kodeks karny. Art. 115. KK § 13. określa, że funkcjonariuszem publicznym są: Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, poseł, senator, radny, poseł do Parlamentu Europejskiego, sędzia, ławnicy, prokuratorzy i inni funkcjonariusze organu postępowania przygotowawczego lub orzekającego. Funkcjonariuszami są także przedstawiciele administracji rządowej, pracownicy organu kontroli państwowej lub kontroli samorządu terytorialnego, funkcjonariusze organów ochrony bezpieczeństwa publicznego, a także pracownicy służby wojskowej.
Obowiązki funkcjonariusza publicznego
Trzeba zaznaczyć, że każdy funkcjonariusz publiczny pełni funkcję publiczną, ale nie każda osoba, która pełni funkcję publiczną, jest funkcjonariuszem publicznym. Funkcjonariusze publiczni powinni znać swoje uprawnienia, ale też obowiązki. W zależności od grupy zawodowej obowiązki mogą się nieco różnić. Jednym z głównych obowiązków funkcjonariusza publicznego jest obowiązek udzielania pomocy np. w sytuacji zagrożenia życia.
Ochrona prawna funkcjonariuszy publicznych
Funkcjonariusze publiczni są objęci dodatkową ochroną, która zapewnia większe bezpieczeństwo i pozwala wykonywać ważne społecznie obowiązki służbowe. Zakres ochrony funkcjonariuszy publicznych określają przepisy. Kodeks karny wymienia, że funkcjonariusze publiczni nie mogą być naruszani cieleśnie podczas wykonywania obowiązków służbowych. Naruszenie przepisu wiąże się z karą grzywny lub nawet z karą pozbawienia wolności do lat trzech.
Kara za naruszenie funkcjonariusza publicznego na służbie
Szczególnej ochronie podlegają osoby, które wykonują obowiązki służbowe, czyli funkcjonariusze publiczni na służbie, np. lekarze. Za napaść na funkcjonariusza pełniącego obowiązki zawodowe grozi od roku do 10 lat pozbawienia wolności. Jeśli w wyniku napaści dojdzie do uszczerbku na zdrowiu, to wyrok może wynosić nawet 12 lat pozbawienia wolności. Kara za naruszenie praw funkcjonariusza publicznego może się jednak różnić w zależności od reakcji. Zachowania “niewłaściwe”, które są określone w ustawie, mogą sprawić, że sąd złagodzi karę lub nawet odstąpi od wymierzenia kary.
Czym jest ochrona prawna dla lekarza?
To specjalne świadczenia, dzięki którym lekarze są pod dodatkową ochroną prawną. Podstawa prawna, która określa ochronę lekarzy to zapisy art. 44 z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza (Dz. U. z 2020 r. poz. 514). Zapisy wskazują, że ochroną prawną dla lekarzy objęte są osoby udzielające świadczeń w ramach pomocy doraźnej. Dodatkowo muszą być to osoby wykonujące obowiązki w podmiocie wykonującym działalność leczniczą, który ma zawartą umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej finansowaną ze środków publicznych.
Ochrona prawna lekarza – przepisy
Ochronę prawną lekarzy, którzy są funkcjonariuszami publicznymi, nadają przepisy określone w polskich aktach prawnych. Są to wspomniane zapisy Art. 44 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, którzy wykonują obowiązki w ramach świadczeń pomocy doraźnej lub w sytuacji zagrożenia życia. Dodatkowo prawo wyróżnia pracę lekarzy sądowych i pracowników ratownictwa medycznego, którzy podczas wykonywania czynności ratunkowych i udzielania pomocy mogą korzystać z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych.