Uzależnienie od narkotyków jest przewlekłą chorobą charakteryzującą się kompulsywnym lub niekontrolowanym nadużywaniem narkotyków. Nałóg ten niesie ze sobą wiele szkodliwych konsekwencji i zmian, jakie narkotyki wywołują w mózgu, które to mogą być nie tylko krótko, ale również długotrwałe. To właśnie zmiany w systemie nerwowym narkomana mogą wywoływać u niego pewne destrukcyjne lub autodestrukcyjne zachowania.
Uzależnienie od narkotyków jest również chorobą nawracającą. Nawrót następuje wtedy, gdy po próbie zerwania z nałogiem osoba uzależniona powraca do zażywania narkotyków.
Od niewinnych początków choroby do narkotykowego głodu
Droga do uzależnienia od narkotyków zaczyna się niejednokrotnie od lekkich narkotyków, po które sięga się na imprezie, dla relaksu, by zabawić się ze znajomymi i spróbować czegoś nowego. Gdy bycie na haju kojarzy się z czymś przyjemnym i ciężko poprzestać na jednej działce, z czasem zdolność osoby do podjęcia decyzji o zaprzestaniu używania narkotyków słabnie i to najczęściej pomimo tego, iż osoba uzależniona twierdzi, że posiada nad pełną kontrolę i że w każdej chwili może odstawić narkotyki. Dążenie do kupienia, zdobycia i zażycia narkotyku staje się kompulsywne. Wynika to głównie z wpływu długotrwałego narażenia na działanie narkotyku na funkcjonowanie mózgu. Uzależnienie od tego typu substancji wpływa bowiem na obszary mózgu związane z motywacją i nagrodami, uczeniem się, pamięcią i kontrolą zachowania. Bez wątpienia uzależnienie jest chorobą, która wpływa zarówno na mózg, jak i na zachowanie.
Czy uzależnienie od narkotyków można leczyć?
Tak, ale nie jest to proste. Ponieważ uzależnienie jest chorobą przewlekłą, nie można po prostu powiedzieć sobie dość i tak zwyczajnie zaprzestać zażywania narkotyków na kilka dni i finalnie już nigdy nie sięgnąć po narkotyki. Aby całkowicie zaprzestać nadużywania narkotyków i przywrócić swoje życie na właściwe tory, zdecydowana większość pacjentów potrzebuje długotrwałej i ciągłej, a także profesjonalnej opieki.
Leczenie uzależnień może pomóc takiej osobie, która pragnie:
– zaprzestać nadużywania narkotyków,
– na dobre skończyć z narkotykami.
– w pełni wrócić do funkcjonowania w rodzinie, pracy i społeczeństwie
Zasady skutecznego leczenia
Zgodnie z wynikami badań naukowych prowadzonych od połowy lat 70. dwudziestego wieku, każdy skuteczny program leczenia powinien opierać się na następujących podstawowych zasadach:
-Uzależnienie jest złożoną, ale uleczalną chorobą, która wpływa na funkcjonowanie mózgu i na zachowanie.
– Nie ma jednego niezastąpionego i uniwersalnego sposobu leczenia.
-Osoby uzależnione od narkotyków potrzebują szybkiego dostępu do leczenia.
– Skuteczne leczenie powinno obejmować wszystkie potrzeby pacjenta, nie tylko te związane z nadużywaniem narkotyków.
– Kluczowym elementem jest kontynuowanie leczenia tak długo, jak będzie to konieczne.
– Najczęściej stosowanymi formami leczenia są poradnictwo i terapie behawioralne.
– W połączeniu z terapiami behawioralnymi ważnym elementem leczenia są leki.
– Przebieg leczenia powinien być często oceniany i w razie potrzeby modyfikowany po to, aby dostosować go do zmieniających się potrzeb pacjenta.
– Leczenie powinno również dotyczyć innych możliwych zaburzeń psychicznych.
– Detoksykacja wspomagana klinicznie jest tylko pierwszym etapem leczenia.
– Aby leczenie było skuteczne, nie musi być ono dobrowolne.
– Podczas leczenia potrzebny jest stały nadzór czy dana osoba nie przyjmuje narkotyków.
Leczenie narkomanii w ośrodku
Naprzeciw osobom z uzależnieniem od narkotyków wychodzą ośrodki terapii uzależnień, które oferują nie tylko leczenie narkomanii, leczo także kompleksowe wsparcie w zakresie wychodzenia z nałogu, jednocześnie traktując pacjenta całościowo i biorąc pod uwagę wszystkie jego bieżące potrzeby.
Ośrodki terapii uzależnień zapewniają m.in.:
– poradnictwo behawioralne,
– leczenie farmakologiczne,
– diagnozę oraz leczenie współwystępujących problemów ze zdrowiem psychicznym, takich jak depresja i lęk, nerwica lękowa, itp.
– długoterminową obserwację w celu zapobiegania nawrotom choroby.
Kluczowe znaczenie dla powodzenia programu może mieć korzystanie z szeregu aktywności pomocniczych w ramach zindywidualizowanego programu leczenia oraz możliwości kontynuacji leczenia. Po zakończeniu terapii w ośrodku, dalsze kroki mogą obejmować wsparcie rehabilitacyjnego w społeczności lokalnej lub w rodzinie, w gronie najbliższych.