Zakażenie przewodu pokarmowego bakterią Helicobacter pylori jest powszechne. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że ponad 50% ludności świata jest nosicielem tego drobnoustroju. W krajach rozwijających się liczba ta sięga nawet 70%, a w państwach rozwiniętych 30%. Zakażenie Helicobacter pylori może powodować poważne konsekwencje dla człowieka w postaci, na przykład choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy.
Czym jest bakteria Helicobacter pylori?
Odkrycia bakterii Helicobacter pylori w błonie śluzowej żołądka dokonali w 1982 roku australijscy uczeni. Stwierdzili, że ma ona spiralny kształt, co ułatwia wnikanie w jego ścianki. Jak się okazuje może bytować również w wątrobie i oku, a także innych tkankach. Jednak najczęstszym miejscem jej wykrywania pozostają okolice, gdzie żołądek przechodzi w dwunastnicę, czyli tak zwany odźwiernik. Wykrywa się ją najczęściej u osób, które chorują na wrzody żołądka lub zapalenie jego błony śluzowej. Okazuje się, że kwas żołądkowy nie jest szkodliwy dla Helicobacter pylori, a wręcz niezbędny do jej bytowania i rozwoju. Bakteria ta odpowiada w większości za stany zapalne żołądka.
Zakażenie może przebiegać bezobjawowo lub powodować bóle w nadbrzuszu, nudności, wzdęcia, niestrawność oraz zgagę. Pomimo, że środowisko żołądka nie należy do najbardziej sprzyjających rozwojowi bakterii ze względu na znajdujący się w nim kwaśny sok, to Helicobacter pylori doskonale sobie w nim radzi, powodując u człowieka nieprzyjemne objawy. W Polsce od 40 do 60% osób zakaża się tą bakterią zwykle w dzieciństwie poprzez picie z tej samej butelki i używanie wspólnych naczyń.
Czy bakteria Helicobacter pylori jest odpowiedzialna za chorobę wrzodową żołądka?
Badania wskazują, że zakażenie bakterią Helicobacter pylori nie jest równoznaczne z wystąpieniem choroby wrzodowej żołądka. Spośród osób zakażonych tą bakterią około 5 do 10% cierpi na tę dolegliwość, co oznacza, że u co dziesiątej może się ona pojawić. Zdarza się również, że chorzy na wrzody żołądka nie są zakażeni Helicobacter pylori. Należy pamiętać, że wrzód żołądka jest stanem przednowotworowym, dlatego zakażenie bakterią może sprzyjać rozwojowi raka żołądka, w mniejszym stopniu nowotworowi dwunastnicy. Naukowcy stwierdzili, że istnieje zależność między zakażeniem dróg pokarmowych bakterią Helicobacter pylori a rakiem żołądka, gdyż sprzyja tej chorobie przez podtrzymywanie przewlekłego stanu zapalnego.
Jak diagnozuje się występowanie bakterii Helicobacter pylori?
Występowanie bakterii Helicobacter pylori diagnozuje się za pomocą kilku metod. Są to między innymi metody inwazyjne takie jak: test ureazowy, badanie histologiczne wycinka z części odźwiernikowej lub hodowla bakteryjna oraz nieinwazyjne w postaci testów oddechowych, testów wykrywających antygeny Helicobacter pylori w kale oraz testów serologicznych.
Czym jest test ureazowy Helicobacter pylori?
Test ureazowy Helicobacter pylori umożliwia potwierdzenie lub wykluczenie obecności bakterii w organiźmie człowieka. Jego nazwa związana jest z enzymem znajdującym się w bakterii o nazwie ureaza, który pozwala jej przetrwać w kwaśnych błonach śluzowych żołądka. Dzięki jej obecności można również wykryć obecność Helicobacter pylori. Jest to szybki test, wykorzystywany w gabinetach lekarskich. Podczas gastroskopii pobiera się fragment błony śluzowej żołądka. Test ureazowy jest najlepszą metodą diagnozowania zakażenia Helicobacter pylori, umożliwia on szybkie zidentyfikowanie problemu, gdyż wynik jest niemal natychmiast i pozwala na wprowadzenie odpowiedniego leczenia.
Jak działa test ureazowy Helicobacter pylori?
Test ureazowy na Helicobacter pylori wymaga przeprowadzenia gastroskopii. Wykorzystuje on zdolność bakterii do rozkładania mocznika. Plastikowa kaseta zawiera krążek papierka wskaźnikowego z określoną ilością mocznika. Zmieni on kolor, jeśli w badanej próbce obecne jest Helicobacter pylori. Obecność bakterii jest wykrywana przez roztwór alkaliczny zawierający amoniak. Ma on wysoką czułość i specyficzność, co czyni go najbardziej wiarygodną i dokładną metodą identyfikacji bakterii. Dodatni wynik dla ureazy wskazuje na obecność Helicobacter pylori.
Jak leczy się zakażenie bakterią Helicobacter pylori?
Leczenie zakażenia bakterią Helicobacter pylori po zdiagnozowaniu jej obecności w organiźmie dzięki testowi ureazowemu polega na zastosowaniu kombinacji antybiotyków i inhibitora pompy protonowej, który zmniejsza wydzielanie kwasu solnego. Kuracja trwa od 7 poprzez 10 do nawet 14 dni.