Zarówno zaćma, jak i jaskra, są dwiema najczęściej występującymi chorobami oczu. Osoby, które po raz pierwszy mają styczność z wymienionymi chorobami i wiedzą jedynie, że to choroby oczu, mogą często mylić dwa pojęcia, jednak różnice pomiędzy zaćmą i jaskrą stają się dość oczywiste i łatwe do rozróżnienia. Dzięki nowoczesnej medycynie diagnozowanie i leczenie obydwu chorób jest dość proste, choć wymaga przede wszystkim dokładnej obserwacji własnego stanu zdrowia przez pacjentów potencjalnie narażonych na wystąpienie chorób. Czym różnią się od siebie jaskra i zaćma i jak rozpoznać ich pierwsze objawy?
Zaćma, czy jaskra?
Zaćma to choroba soczewki oka, której głównym objawem i przyczyną jest zmętnienie soczewki, najczęściej w wyniku jej starzenia się. Mętniejąca soczewka pozbawia pacjentów wzroku stopniowo, dając początkowo wrażenie widzenia „przez mgłę” i braku ostrości obrazu. Zaćma może pojawiać się z kilku powodów i choć tą najczęściej diagnozowaną jest niewątpliwie zaćma starcza, przypadki zaćmy wywołanej urazami oczu, stosowaniem niektórych leków sterydowych, przewlekłymi chorobami takimi jak cukrzyca, czy właśnie jaskrą również nie należą do rzadkości. Nie należy zapominać również o zaćmie wrodzonej, która może pojawić się nawet u noworodków. Leczenie zaćmy należy przeprowadzić jak najszybciej, gdyż postępująca może doprowadzić do całkowitej ślepoty. Niestety, zabieg usuwania zaćmy jest możliwy tylko dzięki operacji wymiany soczewki.
Jaskra to z kolei zbyt wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe, które bardzo często ujawnia się dopiero po 40 roku życia.
To oczywiście wprowadza wielu niezaznajomionych z tematem pacjentów w błąd – zarówno zaćma, jak i jaskra dotyczą często starzejącego się oka, pojawiają się na podobnym etapie życia i są ze sobą powiązane. Jaskra to jednak głównie objawy nie związane bezpośrednio z zaburzeniem widzenia, a raczej symptomy wskazujące jedynie na podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe.
Podobnie jak w przypadku zaćmy, większość przypadków jaskry to jaskra nabyta, jednak zdarzają się też przypadki jaskry wrodzonej. Czynniki, które zwiększają ryzyko wystąpienia choroby po 40 roku życia to między innymi nadciśnienie tętnicze, problemy z krążeniem, migrenowe bóle głowy, duże wady wzroku, urazy gałki ocznej, stosowanie kortykosterydów i leków parasympatykolitycznych. Zaćmy mogą też spodziewać się osoby, w których rodzinie występowały już przypadki choroby.
Specjaliści wyróżniają dziś dwa główne rodzaje jaskry, które między sobą różnią się przede wszystkim specyfiką choroby i jej objawami. I tak jaskra ostra to jaskra z gwałtownym zamknięciem kąta przesączania. Jej objawy to między innymi silne bóle oczy i głowy, kolorowe obręcze widziane wokół źródeł światła, nudności, wymioty, oraz pocenie się. Objawy jaskry ostrej występują nagle i są bardzo intensywne. Jaskra podostra to z kolei jaskra z otwartym kątem przesączania. Jej przebieg jest łagodniejszy, a więc znacznie łatwiejszy do przeoczenia przez pacjenta. Objawy jaskry podostrej mogą pojawiać się i znikać, ale nie są tak gwałtowne jak ostry atak jaskry. U chorego może pojawiać się widzenie kolorowych kręgów wokół źródeł światła. Wiele osób skarży się też na problemy z ostrością wzroku wynikające z tego rodzaju jaskry.
Różnice w leczeniu zaćmy i jaskry
Jak już zostało wspomniane, usunięcie zaćmy jest możliwe tylko i wyłącznie poprzez zabieg wycięcia starej soczewki oka i wstawienia nowej, sztucznej soczewki. Obecne metody leczenia zaćmy pozwalają na usunięcie wyłącznie środka soczewki i pozostawienie torebki tylnej soczewki, która posłuży jako podstawa do umiejscowienia soczewki sztucznej.
Leczenie jaskry to początkowo leczenie farmakologiczne, mające na celu obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego. Leczenie takie polega oczywiście na regularnym i rzetelnym stosowaniu przepisanych przez lekarza kropel do oczu, które mają za zadanie kontrolę regulacji ciśnienia wewnątrzgałkowego i zapobieganie nawrotom ataków jaskry. Jeśli jednak krople nie działają, możliwe jest operacja laserowa lub operacja tradycyjna, przy czym na pierwszym miejscu stawia się leczenie laserowe.
Tu chirurg wykonuje laserem niewielkie nacięcie, które poprawia możliwość odpływu cieczy pomiędzy komorami oka. Leczenie chirurgiczne następuje wtedy, gdy ani krople ani leczenie laserowe nie przynoszą rezultatów i nie są w stanie zahamować procesu neuropatii jaskrowej oka.