Praca lekarza jest zaliczana do grupy zawodów zaufania publicznego. W związku z tym, jeżeli narusza on przepisy dotyczące zasad etyki lekarskiej, ponosi za to odpowiedzialność zawodową. Przeciwko niemu może zostać wszczęte postępowanie w sądzie lekarskim. Czym dokładnie jest sąd lekarski? Jak należy się do niego przygotować? Jakie działania należy podjąć po otrzymaniu wezwania do sądu lekarskiego?

Czym jest sąd lekarski?

Wśród instytucji orzekających o winie lub niewinności lekarza można wyróżnić okręgowe sądy lekarskie oraz Naczelny Sąd Lekarski. W odróżnieniu od innych sądów, ich członkami są lekarze, a nie sędziowie zawodowi.

Okręgowy sąd lekarski to organ okręgowej izby lekarskiej. Są w nim rozpatrywane sprawy dotyczące odpowiedzialności zawodowej lekarzy. Orzeczenie w sprawie jest wydawane na podstawie przekonań jego członków. Przed podjęciem decyzji uwzględniają oni zebrane dowody i biorą pod uwagę okoliczności zdarzenia. Toczące się w sądzie postępowanie może zostać zakończone polubownie.

Naczelny Sąd Lekarski to organ Naczelnej Izby Lekarskiej. Instytucja ta rozstrzyga spory pomiędzy okręgowymi sądami lekarskimi. Jest to sąd II instancji.

Postępowania w sądach lekarskich są prowadzone na podstawie ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o izbach lekarskich i przepisów rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 26 września 1990 r. w sprawie postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy.

Oskarżyciel w sądzie lekarskim

Z wnioskiem o oskarżenie w sądzie lekarskim występuje osoba pokrzywdzona – pacjent. Ma on prawo do przeglądania akt sprawy, których nie obejmuje tajemnica lekarska. Może również zgłosić wnioski dowodowe, zaskarżyć postanowienie o odmowie lub umorzeniu postępowania oraz odwołać się od orzeczenia. W toczącym się przed sądem postępowaniu oskarżycielem jest rzecznik odpowiedzialności zawodowej. Jest on uprawniony do zadawania pytań oraz zgłaszania wniosków dowodowych.

Obwiniony w sądzie lekarskim

W stan oskarżenia przed sądem lekarskim jest stawiany lekarz, wobec którego został skierowany do sądu lekarskiego wniosek o ukaranie. Może to być również osoba, przeciwko której w toku postępowania wyjaśniającego zostało wydane postanowienie o przedstawieniu zarzutów.

Etapy postępowania

Na początku postępowania do sądu lekarskiego kierowany jest wniosek o ukaranie. Następnie sprawa jest kierowana do rozpoznania. Po wydaniu zarządzenia przygotowawczego do obwinionego kierowany jest odpis skierowania do rozpatrzenia sprawy w trakcie procesu. Na rozprawę wzywany jest obwiniony wraz z obrońcą i rzecznik odpowiedzialności cywilnej. Postępowanie kończy się wydaniem orzeczenia przez sąd lekarski.

Kary, jakie może wymierzyć sąd lekarski

Ustawa o izbach lekarskich wskazuje na możliwość orzeczenia przez sąd następujących kar w stosunku do lekarza:

• upomnienia,
• nagany,
• kary pieniężnej,
• skierowania zakazu podejmowania funkcji kierowniczych w jednostkach medycznych,
• ograniczenia w czynnościach związanych z wykonywaniem zawodu lekarza,
• zawieszenia prawa wykonywania zawodu lub nawet pozbawienia prawa wykonywania zawodu.

W momencie, w którym lekarz zostanie pozbawiony prawa wykonywania zawodu, zostanie też skreślony z okręgowej listy lekarskiej. Dlatego wezwania z sądu lekarskiego nie należy lekceważyć.

Co może zrobić osoba, która otrzymała wezwanie z sądu lekarskiego?

Do postępowania przed sądem lekarskim należy się odpowiednio przygotować. Przede wszystkim osoba obwiniona powinna znać swoje prawa:

• Odpowiedzialność za przewinienie zawodowe można przypisać dopiero po udowodnieniu winy.
• Lekarz może ustanowić dla siebie dwóch obrońców. Jedną z opcji jest wyznaczenie osoby ze środowiska lekarskiego – innego lekarza. Drugą możliwością, zapewniającą większą szansę wygrania sprawy, jest skorzystanie z pomocy prawnej. Obrońcą nie może być rzecznik odpowiedzialności zawodowej ani członek składu orzekającego sądu.
• W trakcie postępowania można złożyć wniosek o skierowanie sprawy na drogę postępowania mediacyjnego.
• Po wydaniu orzeczenia przez okręgowy sąd lekarski w terminie 14 dni od daty doręczenia lekarz ma prawo odwołać się do Naczelnego Sądu Lekarskiego.

Lekarze, to grupa zawodowa, do której należą osoby wykonujący pracę nie z chęci zarobku, a powołania. Z uwagi na specyfikę pracy są narażeni na postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lub postępowanie dyscyplinarne – obrona lekarza przez profesjonalnego pełnomocnika jest wówczas wskazana, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.